اگرشما نیز تجربه این را داشته‌اید که شاهد نمایش خطا یا پیغام نگران‌کننده از سوی برنامه‌های نظارتی و عیب‌یابی در بخش اطلاعات .S.M.A.R.T باشید، بد نیست بدانید که اطلاعات ارائه شده از سوی .S.M.A.R.T طیف بسیار گسترده‌ای را شامل می‌گردد که خوشبختانه تمامی آنها خطرناک نیستند.
در این میان تنها 5 علامت و پیغام وجود دارند که مشاهده آنها می‌تواند دال بر خرابی هارد و به تبع آن نگران‌کننده باشند. پیش از پرداختن به این 5 علامت بد نیست نگاهی به ساختار .S.M.A.R.T و کاربرد آن در هارد دیسک‌ها داشته باشیم. پس از پرداختن به ساختار .S.M.A.R.T، 5 علامت مذکور برای تشخیص زودهنگام خرابی هارد دیسک شرح داده خواهد شد.
نقش S.M.A.R.T در تشخیص زودهنگام خرابی هارد دیسک
همانگونه که می‌دانید .S.M.A.R.T سیستمی نرم افزاری در سطح Firmware هارد دیسک است که قابلیت پیش‌بینی خرابی‌های احتمالی پیش‌آمده در هارد را داراست. این بخش از هارد، علامت‌های مختلف مرتبط با این اتفاق را پایش و به کاربران گزارش می‌کند. وجود چنین قابلیتی در S.M.A.R.T سبب گشته تا سازندگان و کارشناسان تعمیرات هارد نیز بتوانند از اطلاعات .S.M.A.R.T استفاده کرده و روند عیب‌یابی را به سرانجام برسانند.
موضوعی که گاه در ارتباط با .S.M.A.R.T دردسرساز می‌گردد، تفسیر غلط اطلاعاتی است که از سوی این سیستم ارائه می‌گردد. برای مثال گاه مشاهده شده که برنامه‌های غیرتخصصی و غیراستاندارد با کوچکترین تغییری در پارامترهای .S.M.A.R.T، هشدارهای گمراه کننده‌ای را به کاربر نمایش می‌دهند و یا به عکس، توجهی به خطاهای جدی نکرده و به راحتی از آنها می‌گذرند (که این مسئله در نهایت منجر به خرابی هارد می‌گردد).
باید توجه داشت که اطلاعات .S.M.A.R.T در همه هارد دیسک‌ها یکسان نیست. ضمن آنکه تعداد پارامترهای آن در هاردهای مختلف، متفاوت است و حتی کارکرد آنها نیز می تواند متفاوت باشد. با این وجود، از میان پارامترهای متعدد، 5 مورد وجود دارند که می‌بایست همیشه جدی گرفته شوند؛ چرا که تغییرات پیش آمده در آنها، به معنای امکان بروز خرابی در هارد است.
این پنج مورد عبارتند از: Reallocated_Sector_Count، Reported_Uncorrectable_Errors،Offline Uncorrectable، Command_Timeout و در نهایت Current_Pending_Sector_Count. مطالعات انجام شده بر روی نزدیک به 40,000 دستگاه هارد دیسک نشان می‌دهد که این 5 مورد پنج مورد با دقت و اطمینان پذیری بسیار بالا قادر به تشخیص زودهنگام خرابی هارد دیسک هستند. در بخشهای آتی به هر یک از این موارد، به صورت جداگانه پرداخته خواهد شد.
پیشنهاد سایت: افزایش سلامت هارد
1. Reallocated_Sector_Count
از آنجا که Reallocated_Sector_Countبیانگر تعداد سکتورهای جابجا شده در هارد است، هشدار اعلام شده از سوی آن می‌بایست کاملاً جدی گرفته شود. بی‌توجهی به هشدارهای اعلام شده از سوی این بخش، سبب عبور تعداد سکتورهای جابجا شده از صفر و در نهایت افزایش شانس خرابی و از دست رفتن اطلاعات می‌گردد.
جابجایی سکتورهای معیوب (Reallocating) این امکان را فراهم می کند تا به رغم وجود سکتورهای معیوب بتوان از هارد دیسک استفاده کرد. باید توجه داشت خرابی یک یا چند سکتور در هارد، لزوماً نگران‌کننده نیست اما زنگ خطری است که بی‌توجهی به آن سبب از دست رفتن اطلاعات و حذف شدن آنها می‌گردد.
بنابراین توصیه می‌شود هشدارهای ارائه شده از سوی این بخش را جدی بگیرید تا ناچار به پرداخت هزینه‌های سنگین بازیابی اطلاعات نشوید.
2. Reported_Uncorrectable_Errors
مورد دیگری که در تشخیص زودهنگام خرابی هارد دیسک به ما کمک خواهد کرد، مقدار اعلام شده از سوی Reported_Uncorrectable_Errors است. این عنوان تعداد خطاهای غیر قابل اصلاحی که در خواندن اطلاعات رخ داده است را نشان می دهد. گزارش شدن وجود خطاهای غیر قابل اصلاح، به معنای وجود مشکلی جدی در سطح هارد دیسک است.
بی‌توجهی به خطاهای رخ داده در این بخش و هشدارهای اعلام شده در نهایت منجر به از دست رفتن اطلاعات ذخیره شده می‌گردد. توصیه می شود به محض افزایش مقدار Reported_Uncorrectable_Errors یک نسخه پشتیبان از اطلاعات هارد دیسک خود تهیه کنید و جهت تعویض بخش معیوب اقدام نمایید.
(نکته: مقدار عادی این بخش «صفر» است/ اهمیت هشدارهای ارائه شده بسیار جدی است/ مقدار هشداردهنده، مقدار غیرصفر است).
3. Command_Timeout
از آنجا که Command_Timeout تعداد فرمان‌های خواندن-نوشتن ناتمام را نشان می‌دهد، هشدار اعلام شده از سوی آن بسیار جدی خواهد بود. بنابراین اکیداً توصیه می‌شود هشدارهای انجام شده از سوی این بخش را جدی بگیرید.
در صورتی که با تعویض کابل رابط همچنان این مقدار افزایش پیدا کرد، برای تعویض فوری هارد دیسک در مراکز جراحی هارد اقدام کنید. (نکته: مقدار عادی این بخش «صفر» است و اهمیت هشدارهای ارائه شده از سوی این بخش بسیار بالا است. مقدار هشداردهنده برای این بخش، مقدار غیرصفر است).
این مقاله را از قلم نیندازید: تست سرعت هارد
4. Current_Pending_Sector_Count
مورد دیگری که در تشخیص زودهنگام خرابی هارد دیسک به شما کمک خواهد کرد توجه به مقدارِ نمایش داده شده از سوی Current_Pending_Sector_Count است. مقدارِ به نمایش درآمده شده از سوی این بخش، بیانگر تعداد سکتورهای موجود در صف جابجایی است.
به عبارتی دیگر این بخش سکتورهایی را نشان‌می‌دهد که جهت جابجایی به سکتورهای سالم در صف قرار گرفته اند. عبور این مقدار از صفر به معنای وجود سکتور معیوب در هارد است. در صورت مشاهده این اشکال برای رفع عیوب ایجاد شده در هارد، به یکی از مراکز تعمیرات هارد مراجعه نمایید.
نکته: مقدار عادی این بخش «صفر» است و اهمیت هشدارهای ارائه شده از سوی این بخش بسیار بالا است. مقدار هشداردهنده برای این بخش، مقدار غیرصفر است.
5. Offline Uncorrectable
مورد پنجمی که می‌تواند در در تشخیص زودهنگام خرابی هارد دیسک به کاربر کمک کند، Offline Uncorrectable است. این مورد که با نام های Uncorrectable Sector Count و Off-Line Scan Uncorrectable Sector Count نیز شناخته می شود، تعداد خطاهای رخ داده در نوشتن-خواندن اطلاعات در یک سکتور را نشان می‌دهد.
فراتر رفتن میزان این بخش از مقدار صفر، به معنای وجود عیب جدی در سطح دیسک (پلاترها) و یا دیگر اجزای متحرک هارد دیسک است. در صورت فراتر رفتن میزان این بخش، می‌بایست هر چه سریع‌تر جعت تعویض هارد در یکی از مراکز جراحی هارد اقدام کرد.
نکته: مقدار عادی این بخش «صفر» است و اهمیت هشدارهای ارائه شده از سوی این بخش بسیار بالا است. مقدار هشداردهنده برای این بخش، مقدار غیرصفر است.
نکته: جهت خواندن و بررسی 5 مورد شرح داده شده در بخشهای فوق، می‌بایست از برنامه های ارائه شده توسط خود سازنده یا برنامه های مستقل نظیر CrystalDiskInfo استفاده نمایید.
با ما همراه باشید: چشمک زدن هارد اکسترنال
نشانه های خرابی هارد دیسک
علاوه بر موارد درج شده در بخشهای فوق، علائم و نشانه های دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند در تشخیص زودهنگام خرابی هارد دیسک به شما کمک کنند؛ برخی از این موارد عبارتند از:
صدای کلیک یا هر صدای ناهنجار دیگری، داغ کردن غیر معمول، افت سرعت شدید و ناگهانی، خرابی فایل های ذخیره شده بدون دلیل مشخص، هنگ کردن، کرش کردن و نمایش خطای صفحه آبی مرگ هنگام کار با فایل های ذخیره شده (نظیر باز کردن فایل ها) و … .
توصیه می‌شود در صورت مواجهه با هر یک از نشانه‌های مذکور، هر چه سریع‌تر به یکی از مراکز بازیابی اطلاعات مراجعه کرده و سرویس‌های تخصصی مرتبط با تعمیرات هارد را دریافت نمایید.
